CBS và ABS – hệ thống phanh nào ưu việt hơn?
Thời gian gần đây, các hãng xe liên tục ra mắt mẫu xe mới và hệ thống phanh thường được nhấn mạnh như một ưu thế, tuy nhiên, mỗi phiên bản lại được trang bị các phiên bản phanh khác nhau. Ví dụ điển hình là hãng Honda công bố trên mẫu xe SH đời 2017 có 2 phiên bản: phanh chống bó cứng ABS và phanh kết hợp CBS, vậy phanh ABS và CBS khác nhau như thế nào?
Phanh CBS (Combi Brake System) – phanh kết hợp: Được ra mắt đầu tiên vào năm 1983 trên chiếc xe Honda GL1100 Gold Wing. Về cơ bản phanh này không khác so với phanh thường nhưng được hỗ trợ thêm bằng một hệ thống phân bổ lực tác động đều lên cả 2 phanh trước và sau ngay cả trong trường hợp người lái chỉ sử dụng 1 phanh. Như vậy, xe vẫn sẽ dừng theo cách thông thường nhưng khi lực hãm được tác động đều lên cả 2 bánh, sẽ giúp thao tác phanh an toàn hơn, hạn chế tình trạng trượt bánh và rút ngắn quãng đường phanh.
Cấu tạo hệ thống chống bó cứng phanh ABS
Phanh ABS (Anti-lock Braking Systen) – hệ thống phanh chống bó cứng: ABS được phát minh bởi Gabriel Voisin vào cuối những năm 1920, nhằm giải quyết một số vấn đề ở hệ thống phanh của máy bay nhưng sau này được áp dụng rộng rãi đầu tiên trong ngành công nghiệp ôtô. Phải mất khoảng 50 năm kể từ khi ABS được phát minh đến khi sử dụng trên hệ thống phanh hiện đại. Hệ thống ABS xuất hiện lần đầu trên chiếc mẫu xe môtô BMW K100 đời 1988, tại thời điểm đó, ABS vẫn còn sơ khai và khá cồng kềnh, nặng nề. Cho đến nay, phanh ABS được phát triển ngày một nhỏ gọn, độ ổn định cao hơn và vẫn là công nghệ phanh tiên tiến, an toàn nhất trên xe môtô.
Phanh ABS trên Honda SH 2017
Phanh ABS hoạt động với nhiều thành phần như cảm biến tốc độ, bộ điều khiển, bơm thủy lực và các van điều chỉnh lực phanh. Phanh ABS rất dễ nhận biết bởi cấu tạo trên đĩa phanh sẽ có một vòng nhỏ với nhiều khe gần trục bánh, các khe hở này gọi là vòng xung (pulser ring) làm nhiệm vụ đo lường cho cảm biến tốc độ. Với hệ thống này, phanh ABS sẽ phát hiện được hiện tượng trượt dựa trên thông tin từ bộ cảm biến tốc độ bánh xe.
Phanh ABS trên Vespa Sprint ABS
Khi phanh gấp, bánh sẽ chỉ bị trượt trong khoảng thời gian rất ngắn. Phát hiện thông tin bánh đang bị bó cứng, hệ thống điều khiển sẽ ngay lập tức tự điều chỉnh áp lực dầu phanh bằng cách ngắt nhả phanh với tốc độ rất nhanh (từ 15 đến 30 lần mỗi giây), nhằm tối ưu áp lực phanh đồng thời giúp cho bánh xe không bị khóa cứng. Hệ thống ABS giúp cho chiếc xe liên tục duy trì độ bám ngay cả trên những điều kiện đường có độ ma sát kém như đường ướt hay có cát, sỏi. Các tổ chức quốc tế và quốc gia đều đánh giá ABS trên môtô là yếu tố quan trọng để tăng cường độ an toàn và giảm số lượng tai nạn môtô. Vì vậy, tại Châu Âu, từ ngày 1/1/2016, phanh ABS là trang bị bắt buộc trên những xe có dung tích động cơ từ 125cc trở lên.
Do lực phanh được phân bổ đều, nên cả 2 hệ thống phanh đều giúp giảm thiểu tai nạn xảy ra. Tuy nhiên, với công nghệ điện tử hiện đại hơn, hệ thống phanh ABS có thể loại bỏ hiện tượng trượt trong khi phanh CBS vẫn còn khả năng bị bó cứng bánh trong các điều kiện đường có độ ma sát kém. Và những mẫu xe có phiên bản có trang bị hệ thống phanh ABS sẽ có giá cao hơn hẳn phiên bản sử dụng hệ thống phanh CBS bởi hệ thống điều khiển điện tử phức tạp.
