Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD trên xe ô tô

EBD là gì?

EBD là viết tắt của cụm từ “Electronic Brake-force Distribution” (Hệ thống phân phối lực phanh điện tử). Cùng với ABS, EBD cũng là một trang bị an toàn cơ bản trên ô tô hoạt động dựa trên các tín hiệu cảm biến để phân phối lực phanh phù hợp tới các bánh xe đóng góp một phần không nhỏ cho quá trình phanh được đạt hiệu quả cao nhất.

Vai trò của hệ thống EBD

Khác với ABS, EBD thực hiện nhiệm vụ điều khiển phân phối lực phanh đến từng bánh xe dựa theo điều kiện tải trọng, góc lái cũng như điều kiện mặt đường để đảm bảo đạt được hiệu quả phanh cao nhất trên từng bánh xe. Vì vậy, trên những chiếc xe có sự tham gia của hệ thống EBD thì lực phanh trên mỗi bánh xe là khác nhau.

Cách thức hoạt động của hệ thống EBD

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD chia sẻ một số “phần cứng” với hệ thống phanh ABS bao gồm: cảm biến tốc độ từng bánh xe, tốc độ xe và cả bộ điều khiển trung tâm ECU. Bên cạnh đó, EBD sẽ sử dụng thêm một số cảm biến khác giúp tăng tính hiệu quả đánh giá các tình huống như:

• Cảm biến gia tốc ngang (Y – sensor): Đo trọng tâm của xe ô tô và kiểm tra độ trượt ngang.
• Cảm biến góc tay lái (SA – sensor): Đo góc đánh tay lái của xe ô tô để đánh giá tình huống xe có trong tầm kiểm soát hay đang bị trượt.
• Cảm biến tải trọng: Tính toán tải trọng của xe ô tô được phân bố như thế nào khi đang vận hành để có tác dụng lực phanh thích hợp.

Van điều khiển thủy lực (HECU): Không giống với cụm van của phanh ABS, cụm điều khiền của hệ thống EBD sẽ được bổ sung thêm các van trượt với mục đích là điều chỉnh lưu lượng dầu cho từng bánh xe riêng biệt, thay cho cả 4 bánh đều nhau như phanh ABS.

Bộ điều khiển trung tâm ECU sẽ liên tục nhận thông tin từ các cảm biến về tốc độ vòng quay, tốc độ xe, góc tay lái, tải trọng và độ nghiêng của xe. Trong trường hợp nhận thấy ô tô đang bị nghiêng quá biên độ cho phép thì EBD sẽ tự động cho hệ thống phanh vận hành tương thích với lực mà các bánh xe cần.

Cụ thể, nếu lái xe vào cua phải quá nhanh, cảm biến gia tốc ngang sẽ nhận thấy xe nghiêng về bên trái, đồng thời bộ điều khiển ECU ngay lập tức nhận được tín hiệu từ cảm biến tải trọng với thông báo trọng lượng xe đang dồn lên hai bánh xe bên trái. Tại thời điểm này, nếu xe ô tô sắp bị mất lái, dù lái xe chưa kịp đạp phanh thì hệ thống EBD sẽ chủ động can thiệp giảm gia tốc các bánh thông qua việc mở các van dầu thắng. Do xe đang cua phải nên EBD sẽ tăng thêm lực phanh lên hai bánh trái vì trọng lượng xe đang dồn về bên trái.

Thực tế, nếu xe ô tô không được trang bị hệ thống EBD thì lúc này cả 4 bánh xe sẽ nhận được lực phanh như nhau. Điều này khiến hai bánh bên phải nhận nhiều lực phanh hơn cần thiết và sẽ dẫn đến việc ô tô mất cân bằng và trượt ra khởi đường.

Trong một tình huống khác, xe ô tô thắng gấp để tránh chướng ngại vật ở phía trước, lúc này trọng lượng xe tập trung vào hai bánh trước cộng thêm việc phải “gánh” cả trọng lượng của khối động cơ. Bộ điều khiển ECU sẽ tự động điều chỉnh cho bánh sau nhận nhiều lực phanh bình thường để giúp đạt hiệu suất phanh cao nhất và quãng đường dừng xe là ngắn nhất.

Hiệu quả của hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD trên xe ô tô

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD có khả năng dồn lực phanh cho từng bánh xe khác nhau. Tuy nhiên, tất cả sẽ trở nên vô nghĩa nếu các bánh bị bó cứng, do đó, EBD hoạt động để hỗ trợ cho ABS. Dựa vào kiến thức về , nếu EBD phải phanh đến ngưỡng bánh bị bó cứng thì lập tức ABS sẽ can thiệp để bánh đó lấy lại gia tốc giúp lái xe vẫn làm chủ được tay lái. Khác với phanh ABS, nhờ việc phân phối lực phanh lên các bánh là khác nhau, EBD sẽ giúp quãng đường phanh xe ngắn hơn. Đây chính là “cặp bài trùng” không thể thiếu trên xe ô tô. Các chuyên gia giàu cũng lưu ý người sử dụng rằng xe được trang bị phanh ABS chưa chắc đã có EBD nhưng xe có EBD thì chắc chắn phải có phanh ABS.

Lời khuyên của các tài xế có kinh nghiệm lái xe ô tô là khi chở thêm hành lý trong xe, nên đặt các vật nặng ở giữa, tránh để lệch về bên trái hay phải và tất cả cần phải cố định chặt vào xe. Việc làm này sẽ khiển hệ thống EBD hoạt động hiệu quả hơn và nếu không may xảy ra sự cố, bạn cũng sẽ hạn chế được nguy hiểm.