Tìm hiểu về hệ thống phanh đĩa trên môtô phân khối lớn

 Hệ thống phanh Galfer tuyệt đẹp trên một chiếc Yamaha T-Max 530

Hiện nay, các cửa hàng bán đồ “độ”, phụ tùng cho xe môtô mọc lên như nấm để đáp ứng nhu cầu đang lên của giới chơi xe trong nước. Tuy nhiên, xuất xứ của phụ tùng không rõ ràng hiện đang là một thực tế ở thị trường trong nước khiến nỗi lo về chất lượng luôn đồng hành.

Một hệ thống phanh đĩa trọn bộ từ thương hiệu Malsaysia Racing Boy

Nếu chỉ quan tâm đến thẩm mỹ bên ngoài mà sử dụng các món đồ nâng cấp rẻ tiền, không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể khiến người chơi xe phải trả giá đắt. Trên thực tế, đã có khá nhiều trường hợp tai nạn khi sử dụng cụm phanh chất lượng thấp bởi các lý do như bó phanh, mất phanh, cháy phanh hay thậm chí là vỡ đĩa phanh.

Hệ thống phanh đĩa thủy lực gần như là trang bị phổ biến trên xe môtô

Đĩa phanh khá phổ biến hiện nay thường được chế tạo bằng vật liệu thép không gỉ bởi tính chịu nhiệt và độ cứng tốt. Tuy nhiên đĩa phanh thép có đặc điểm là chống mài mòn kém và có trọng lượng lớn. Vì vậy, phần lớn nhà sản xuất có cho thêm chất phụ gia trong quá trình chế tạo, giúp đĩa phanh không chỉ cứng hơn, chịu nhiệt cao hơn mà còn nhẹ và dễ tạo hình hơn.

Hệ thống phanh đĩa gốm được coi là hệ thống phanh hiệu quả nhất hiện nay, được áp dụng trên siêu xe và xe đua chuyên nghiệp

Tuy nhiên, chính bởi đặc tính hiện đại và đặc thù vận hành cần độ chính xác cao của hệ thống phanh đĩa, nên một khi đĩa phanh đã bị biến dạng hay nứt vỡ, người sử dụng cần thay mới chứ không nên hàn nắn hay cố sử dụng lại dưới mọi hình thức.

Tiêu chuẩn chế tạo chung cho đĩa phanh và má phanh từ Galfer 

Bên cạnh đĩa phanh, người sử dụng cũng nên quan tâm tới má phanh và dầu phanh. Hệ thống má phanh tốt cần đảm bảo bề mặt nhẵn và phẳng hoàn toàn, tỉ trọng kim loại trong má phanh ở mức vừa đủ và má phanh có độ mềm đạt tiêu chuẩn để mài mòn và tạo ma sát với đĩa phanh với 90% diện tích bề mặt má phanh.

Một bộ má phanh tốt sẽ có trọng lượng nhẹ đi kèm khả năng chịu nhiệt cũng như chịu mài mòn cao để bảo vệ bề mặt đĩa phanh, giảm tối đa hao mòn khi vận hành. Ngày nay, các nhà sản xuất đã loại bỏ vật liệu amiang trong trong chế tạo để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Má phanh hỏng (trái) và má phanh mới (phải)

Các loại má phanh có thời hạn sử dụng và thường cần thay mới sau một số km nhất định, hoặc khi má phanh bị chai mặt, mất ma sát, vỡ má phanh hay mòn hết. Nếu có điều kiện, bạn nên chọn loại má phanh cao cấp để đạt được hiệu quả sử dụng an toàn nhất có thể.

Dầu phanh là yếu tố cần được kiểm tra định kỳ và tiếp thêm đúng cách, đúng tiêu chuẩn để hệ thống vận hành ổn định

Đối với dầu phanh, phổ biến nhất trên các dòng xe phổ thông là dầu mang mã DOT3-4, trong khi ở các dòng xe cao cấp là DOT 5. Dầu phanh sẽ bị nén lại khi bóp phanh, tạo ra lực nén trong cụm phanh, đẩy hệ thống piston mang theo má phanh ép chặt vào đĩa phanh tạo lực hãm, đồng thời tản nhiệt và bôi trơn các chi tiết bên trong cụm phanh.

Dầu phanh tốt có khả năng chịu nhiệt cũng như giãn nở cao để tương thích với hệ thống phanh với đặc thù phải làm việc ở tốc độ cũng như nhiệt độ cao. Nếu vượt ngưỡng này, dầu phanh có thể bị hóa nước, bay hơi, tạo bọt khí gây mất nén, mất phanh do nhiệt độ cao khi phanh bất ngờ ở tốc độ cao hay bóp phanh trên quãng đường dài gây ra.

Một hệ thống phanh cũng như các hệ thống khác cấu thành nên chiếc xe đòi hỏi sự chăm sóc và bảo dưỡng định kỳ từ chủ nhân như vệ sinh bằng các dung dịch chuyên dùng, kiểm tra, thay mới khi đến hạn hoặc khi hệ thống không còn đáp ứng được tiêu chuẩn an toàn nữa.